Kleuren spelen in op ons welzijn

Hoe wordt vormt kleur de manier waarop we kijken?

Kleur speelt een belangrijke rol bij het presenteren van informatie, het beïnvloeden van ons humeur en zelfs onze beslissingen. Lievelingskleuren bepalen mede welke voorwerpen we aanschaffen, de outfits die we dragen, en de manier waarop we onze woonruimte inrichten.

Hoewel er meer wetenschappelijk onderzoek nodig is om een beter inzicht te krijgen in de kleurenpsychologie, kunnen deskundigen onomstotelijk stellen dat kleur invloed heeft op hoe we ons voelen en gedragen. Maar het is belangrijk te bedenken dat kleuren niet overal ter wereld op dezelfde manier geïnterpreteerd worden. Persoonlijke, culturele en situationele factoren spelen ook een rol. Een voorbeeld hiervan zou de kleur zwart zijn. In veel landen wordt het gezien als een symbool van de dood, dat bij begrafenissen gedragen wordt om verdriet over het verlies van een persoon uit te drukken, maar in Afrika is zwart een kleur van mannelijkheid en volwassenheid.

Deze interessante dynamiek draagt flink bij tot de complexiteit van de kleuren en de manier waarop ze in het ontwerp gebruikt worden.

Hoe wordt de mens beïnvloed door kleur?

Volgens Karen Haller, auteur en internationale autoriteit op het gebied van toegepaste kleur- en ontwerppsychologie, beïnvloedt kleur ons op elk moment van de dag. Toch zijn de meesten van ons zich maar voor ongeveer 20 procent bewust van de reden waarom we bepaalde kleurkeuzes maken of beslissingen nemen. Deze reacties staan in direct verband met zowel aangeleerde associaties als kleurenassociatie uit de natuur. Wist je dat hoe verder mensen van de evenaar wonen, hoe groter de kans dat ze felle tinten waarderen? In Egypte was de kans dat geel met vreugde geassocieerd werd slechts 5.7%, terwijl dat in het kille Finland 87.7% was.

Of we het nou zelf wel of niet opmerken, kleur kan een emotionele of fysiologische reactie opwekken. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat groen op de werkplek de creativiteit bij mensen met wel 15% verhoogt en de productiviteit met 6% verbetert. Blauw blijkt zowel iemands bloeddruk als het aantal hartslagen per minuut te verlagen, terwijl rood daarentegen onze hartslag blijkt te verhogen.

"Kleur is een van de vele manieren om op de natuur geïnspireerde vormgeving, in gebouwen te brengen, waarvan we weten dat ze stress en mentale vermoeidheid kan helpen verlichten, de concentratie ondersteunen en het algehele mentale welzijn bevorderen. Bovendien kan effectief kleurgebruik een gevoel van kalmte, ontspanning en welzijn helpen bevorderen, wat vooral belangrijk is in ruimten bedoeld voor mindfulness en herstel, of in borstvoedingruimten voor nieuwe moeders," aldus Emily Winer, leidinggevende van het WELL Certification's Mind concept, waarbij de focus ligt op de bevordering van geestelijke gezondheid in gebouwen en organisaties.

Kunnen de leerprestaties van kinderen beïnvloed worden door kleuren?

Dr. Yiting Duan van de Zhejiang Sci-tech Universiteit deed een studie naar de invloed van kleur op de reactie en het gedrag van mensen, en in het bijzonder op de leeromgeving van kinderen. Uitgevoerd onder kinderen van de lagere school over een periode van twee weken, werden in een kleurentest en tijdens een psychologisch experiment 3 verschillend gekleurde omgevingen gebruikt om de kinderen te bestuderen.

In de rode omgeving lieten de kinderen een snellere reactietijd voor logische vragen en betere antwoorden zien. De resultaten van de blauwe en gele omgeving waren ongeveer gelijk. Hoewel de invloed op de redeneringstest niet duidelijk was, was dat bij begrijpend lezentest wel het geval:

“De invloed was niet evident bij de redeneringstest, maar het bevorderde wel de nauwkeurigheid bij de begrijpend lezentest, wat aantoont hoe geel en blauw de aandacht en de nauwkeurigheid van kinderen kan stimuleren.” (Dr. Y. Duan)

Kleur en de menselijke geest

Het gebruik van kleuren in de binnenhuisinrichting is een fantastische en boeiende mogelijkheid om een ruimte vorm te geven en een echte transformatie teweeg te brengen. Door te spelen met de kleuren die we in een ruimte gebruiken kunnen we een bepaalde sfeer creëren. Zo kunnen we stress verminderen, gedachten stimuleren, productiviteit verhogen of zelfs een oase van comfort en veiligheid scheppen. 

Naarmate we meer over de psychologie van kleuren leren, ontdekken we dat kleur niet alleen een mooie toevoeging is aan het visuele en daarmee esthetische aspect van een ruimte, maar dat dit ook een middel is om het onderbewuste van de mens te beïnvloeden en activeren.