Rechtbank Amsterdam

Na jaren van planning en voorbereiding opende de nieuwe rechtbank van Amsterdam zijn deuren in 2021. Het gezagwekkende gebouw bestaat uit 47.250 m² aan kantoren, zittingszalen, verhoorkamers en ruimtes voor de gehechten. 

Ongestoord proces

Het 50 meter hoge gebouw is open en uitnodigend, maar vooral de foyers zorgen voor een echte wow-factor. Met 1.200 medewerkers en 800 tot 1.000 bezoekers per dag, is het gebouw de grootste rechtbank van Nederland. In nauwe samenwerking met het Rotterdamse architectenbureau KAAN Architecten en montagebedrijf Verwol Projectafbouw werd aan alle vereisten van consortium NACH – verantwoordelijk voor het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de exploitatie voor een periode van 30 jaar – voldaan.

Volgens architect en projectleider Luuk Dietz moest het gebouw functioneel, herkenbaar en gezagwekkend zijn. “In het gebouw staat het primaire proces rondom de rechtspraak centraal en dit proces moet ongestoord verlopen”, zegt Dietz. “Ondanks de enorme dynamiek van deze rechtbank wil het gebouw aandacht voor een persoonlijke benadering uitstralen. In het hele pand liggen overal harde stenen vloeren, er is veel glas en de wanden zijn over het algemeen ook hard. De enige oplossing die we in de foyer passend vonden om aan de strenge akoestische eisen te voldoen, was een naadloos plafond- en wandsysteem zoals Rockfon Mono Acoustic.”

“Goede akoestiek is een belangrijk onderdeel in de publieke ruimtes van het gebouw, met name in de zittingszalen, waarvoor de plafond- en wandsystemen fors moeten bijdragen aan de juiste akoestische balans in deze ruimtes”, geeft procesmanager Bauke van der Goot van Heijmans aan. “Voor dit soort DBFMO-contractvormen zoeken we de juiste partners om mee samen te werken en we vertrouwen op gespecialiseerde leveranciers, zoals Verwol Projectafbouw, die kennis en ervaring hebben van bepaalde producten.” Van der Goot geeft aan dat Verwol al vroegtijdig aangaf dat de Rockfon Mono Acoustic panelen akoestisch en esthetisch de beste oplossing vormen voor dit ontwerp.”

Eyecatcher biedt oplossing voor akoestische eisen 

De rechtbank is niet alleen een indrukwekkend, maar ook een menselijk gebouw, waar veiligheid voorop staat. Het gebouw moet transparant en toegankelijk zijn. Bijzonder aan het ontwerp van het gebouw is dat de publieke foyer aan alle zijden direct aan de gevel van het gebouw ligt. “Deze gevel, die loopt van de begane grond tot aan de derde verdieping, is volledig transparant, waardoor je vanuit de foyer de stad in kunt kijken en vanuit de stad in de foyer kunt kijken”, zegt Dietz. 

“Het Rockfon Mono Acoustic plafond dient in de transparante foyer eigenlijk als blikvanger, omdat het een naadloos, vlak en fijnkorrelig strak systeem is, waarin allerlei installaties weggewerkt kunnen worden. Daarnaast voldoen deze systemen volledig aan de akoestische eisen waaraan deze hoge, publieke ruimte moet voldoen”, licht Dietz toe. Voor de spraakverstaanbaarheid gelden voor alle ruimtes in het gebouw namelijk strenge eisen voor de nagalmtijd”, zegt Dietz. 

Ook in verschillende andere ruimtes zijn de Rockfon Mono Acoustic systemen toegepast, zoals in de zittingszalen en in het open werkplein op de vijfde verdieping dat uitkomt op de vergaderzalen, de bibliotheek en het restaurant. “Ook de kleinere zittingszaaltjes waar de gehechten worden binnengebracht en de vide die langs alle kantoorverdiepingen loopt, zijn voorzien van Rockfon Mono Acoustic”, geeft Dietz aan.

Naadloze overgang tussen wanden en plafonds

Om de nagalmtijd extra te reduceren zijn in de centrale vide van de foyer ook de wanden met Rockfon Mono Acoustic panelen afgewerkt. “In het hele pand liggen overal harde stenen vloeren, er is veel glas en de wanden zijn over het algemeen ook hard”, zegt Dietz. “De enige oplossing die we in de foyer passend vonden om aan de strenge eisen te voldoen die het Rijksvastgoedbedrijf heeft gesteld, was een dergelijk naadloos plafond- en wandsysteem”, zegt Dietz.

In totaal zijn 13.500 m² Rockfon Mono Acoustic panelen in de nieuwe rechtbank toegepast. “Het mooie aan dit akoestische systeem is dat het een strak, naadloos systeem is dat eruitziet als een gestucte wand of plafond. Nadeel is wel dat je er moeilijk achter kunt komen”, zegt Dietz. Als oplossing hiervoor zijn ronde luiken in het plafond gemaakt, die dezelfde afwerking hebben als de Rockfon Mono Acoustic panelen. “Hierdoor vallen de luiken niet op, ook omdat ze het ritme volgen van de andere componenten van het plafond”, zegt Dietz.

Edgar Belonje, area sales manager voor Rockfon, vindt het gebouw een indrukwekkend referentieproject, vooral ook omdat op grote schaal diverse soorten wanden en plafonds van Rockfon zijn geplaatst. “Alle componenten aan het plafond, zoals sprinklers, speakers en rookmelders zijn in een regelmatig patroon gelegd”, zegt Belonje. Ook tegen de bovenste helft van de wanden in de zittingszalen, enquêtekamers en raadkamers in het gebouw zijn Rockfon Mono Acoustic panelen geplaatst.

Daarnaast zijn 12.000 m² modulaire Rockfon Blanka plafondplaten in diverse kantafwerkingen toegepast. “Deze platen zijn onder andere geplaatst in de zittingszalen, verkeersruimten en het restaurant. Door de verschillende uitvoeringen, van een elegante verdekte X-kant tot een functionele A-kant, te combineren is in elke ruimte de gewenste uitstraling te realiseren met overal hetzelfde extreem witte en matte oppervlak”, zegt Belonje.

Hoge eisen voor nagalm en geluidsabsorptie 

Erwin Verlegh, hoofd calculatie en inkoop bij Verwol Complete Interieurrealisatie, legt uit dat opdrachtgever Rijksvastgoedbedrijf hoge eisen stelt aan de nagalm en geluidsabsorptiewaarden in de verschillende ruimtes van de nieuwe rechtbank. “Voor dit project hebben we vaak in een soort scrumsessies en denktanksessies met KAAN Architecten en Heijmans gespard over de invulling en realisatie van de vele vierkante meters plafond- en wandafwerking, die moeten passen binnen de visie van de architect én het gestelde budget”, zegt Verlegh. “Het ideale aan de design and build-constructie is dat in korte teamverbandsessies met specialisten beslissingen worden genomen, die tot een succesvol eindresultaat leiden.”

Dietz laat weten dat hij de intensieve samenwerking met de bouwpartners van dit project een van de mooiste dingen vindt om te benoemen. “Het gebouw is uiteindelijk tot in alle details zo goed gelukt omdat alle partijen gelijkgestemd zijn. Niet alleen Heijmans, maar ook alle onderaannemers, die als partners meedenken in het bouwproces. Samenwerking met partijen die op één lijn zitten maakt dit tot een geslaagd project”, zegt Dietz.